| Μυκηναϊκοί θολωτοί τάφοι στο Θορικό. Drone Stories με τον Παναγιώτη Μερεντίτη |
 Μυκηναϊκοί θολωτοί τάφοι Θορικού. Στην Αττική, σώζονται συνολικά τρεις τάφοι αυτού του είδους. Στο Θορικό, στο Μαραθώνα και στο Μενίδι.
Τους τάφους του Θορικού, θα τους συναντήσουμε πίσω από το αρχαιότερο θέατρο της Ελλάδας, στο οποίο έχουμε κάνει και σχετικό αφιέρωμα. Βρίσκονται ΒΑ του λόφου Βελατούρι (από το Βιγλατούρι = παρατηρητήριο).
Στην κορυφή του λόφου, έχει αποκαλυφθεί προϊστορική ακρόπολη. Η κατοίκηση, υπήρξε συνεχής από το τέλος της νεολιθικής περιόδου και στην εποχή του Χαλκού.
Ο λόφος εξακολούθησε να κατοικείται στη γεωμετρική περίοδο, στην οποία ανήκει ένα μεγάλο δωμάτιο με κτιστά θρανία, πιθανώς χώρος συγκέντρωσης των κατοίκων της περιοχής
Όπως δείχνουν και τα αρχαιολογικά ευρήματα, ο χώρος άκμασε ιδιαίτερα κατά τη Μυκηναϊκή Εποχή (1.600-1.100 π.Χ.). Έτσι δικαιολογούνται και οι 5 θολωτοί, θαλαμοειδείς τάφοι στην κορυφή του λόφου. Ο ένας μάλιστα, είναι ελλειψοειδούς κάτοψης
Στο εσωτερικό του ενός, βρέθηκαν αγγεία και ειδώλια, τα οποία χρονολογήθηκαν από τον 7ο έως τον 5ο αιώνα π.Χ..
Από αυτά τα ευρήματα βγαίνει το συμπέρασμα πως υπήρχε κάποια ηρωική λατρεία σε αυτό το χώρο, η οποία συνεχίστηκε και μετά την παρακμή των Μυκηναίων.
Οι θολωτοί τάφοι :
Το 1600-1400 π.Χ., στο μυκηναϊκό κόσμο, εμφανίζονται δύο νέοι τύποι τάφων, οι θαλαμωτοί (θαλαμοειδείς ή λαξευτοί) και οι θολωτοί. Για ένα διάστημα, χρησιμοποιούνται συγχρόνως με τους λακκοειδείς. Οι νέες μεγαλοπρεπείς και επιβλητικές ταφικές κατασκευές αντικατοπτρίζουν την επιθυμία των ανθρώπων να τοποθετούν το νεκρό σε μια μνημειώδη κατασκευή όμοια με την επίγεια κατοικία του.
Ό,τι εκπροσωπούν για την Αίγυπτο οι πυραμίδες, αντιπροσωπεύουν για την Ελλάδα οι θολωτοί τάφοι της μυκηναϊκής εποχής, που συγκαταλέγονται χωρίς αμφιβολία στα πιο λαμπρά αρχιτεκτονικά επιτεύγματα του Μυκηναϊκού Πολιτισμού.
 Αποτελούν τα μεγαλύτερα θολωτά μνημεία του αρχαίου κόσμου, που το ύψος τους ξεπεράστηκε μόνο με την κατασκευή του Πάνθεον στη Ρώμη. Θολωτοί τάφοι συναντώνται στις Μυκήνες, στη Βοιωτία, τη Θεσσαλία, στην Ήπειρο, στην Αττική, σε μερικά νησιά των Κυκλάδων, στα Επτάνησα και στη Ρόδο.
Πρόκειται για τάφους βασιλέων, ευγενών και αρχόντων, που είναι χτισμένοι σε ειδυλλιακές, περίοπτες θέσεις, κοντά σε μεγάλους προϊστορικούς οικισμούς που συχνά δεν έχουν ακόμα ανασκαφεί.
Πολλοί από αυτούς έχουν κηρυχθεί ως προστατευόμενοι αρχαιολογικοί χώροι, αλλά μέχρι σήμερα δεν έχουν όμως απαλλοτριωθεί και κινδυνεύουν από την εγκατάλειψη, τη βλάστηση και την υγρασία.
Όλοι οι θολωτοί τάφοι της ηπειρωτικής Ελλάδας βρέθηκαν συλημένοι ολοκληρωτικά ή μερικώς, γι’ αυτό ίσως δεν μπορούμε να γνωρίζουμε ακριβώς τα έθιμα ταφής, αλλά αρκετά για να βγουν σημαντικά συμπεράσματα.
Από το Έπος, αντλούμε πολλές πληροφορίες, όπως ότι οι Βασιλικοί σωροί έμεναν πολλές ημέρες και εβδομάδες θρηνούμενες σε λαϊκό προσκύνημα πριν ταφούν. Αυτό σημαίνει, ότι οι νεκροί υφίσταντο κάποιου είδους ταρίχευσης.
Οι τάφοι των Μυκηναίων παρουσιάζονται όπως αναφέραμε με τρεις διαφορετικούς τύπους: τους λακκοειδείς, τους θαλαμωτούς και τους θολωτούς. Οι πρώτοι, οι απλούστεροι, αποτελούνται από ένα μακρόστενο κάθετο άνοιγμα που σκεπαζόταν με ακατέργαστες λίθινες πλάκες.
Οι θαλαμωτοί λαξεύονται στο μαλακό πέτρωμα στις πλαγιές υψωμάτων και αποτελούνται από δύο τμήματα, τον δρόμο και τον κυρίως θάλαμο και καμιά φορά και από πλευρικό ταφικό δωμάτιο.
Στους θαλάμους έφθανε κανείς μέσα από έναν κατηφορικό δρόμο που κατέληγε στη θύρα με το υπέρθυρο που οδηγούσε μέσα στο θάλαμο. Μετά την ταφή έφραζαν το στόμιο με ξερολιθιά.
Τα λαμπρότερα αρχιτεκτονικά επιτεύγματα, αποτελούν οι θολωτοί τάφοι. Πρόκειται για υπόγεια κυκλικά κτίσματα με ισόδομους λίθους και κωνικό σχήμα.
Διαθέτουν και αυτοί δρόμο, θύρα και στόμιο. Ο μακρύς δρόμος είναι σκαμμένος οριζόντια στη πλαγιά λόφου (όχι επικλινής), που μέσω του στομίου οδηγεί σ’ ένα θάλαμο κυκλικής κάτοψης, στεγασμένο με θόλο.
 Ο δρόμος ήταν διαμορφωμένος ανάλογα με το μέγεθος και την ποιότητα της κατασκευής των τάφων, ως μια μικρή δίοδος λαξεμένη στο βράχο ή μια επιμελημένη λιθόκτιστη κατασκευή.
Τα τοιχώματά του είναι κάθετα, ενώ η είσοδος και ο θάλαμος είναι οικοδομημένος με ογκόλιθους. Άλλοτε πάνω από την επιφάνεια του εδάφους (σκεπαζόταν με χώμα δίνοντας την όψη τύμβου) και άλλοτε σε βαθύ κυκλικό σκάμμα, ανοιγμένο στην πλαγιά ενός λόφου. Η διάμετρος ποικίλλει από τα 3,50 μ. έως τα 14,50 μ.
Ο θόλος, είναι κατασκευασμένος από πάνω σαν πηγάδι και οι πλευρές του χτίζονταν με ογκόλιθους τοποθετημένους κατά στρώσεις με τέτοιο τρόπο, ώστε κάθε στρώση να εξέχει λίγο περισσότερο προς το εσωτερικό του θόλου από την αμέσως κατώτερή της, έτσι ώστε το άνοιγμα να στενεύει προς τα πάνω, έως ότου έμενε μόνο μια οπή.
Ο μεγάλος λίθος της κορυφής του θόλου, που έκλεινε την οπή, λέγεται «κλειδί», επειδή εξασφαλίζει τη συνοχή σ’ ολόκληρο το οικοδόμημα.
Οι θόλοι είναι κυκλικοί στην κάτοψη κι επειδή θυμίζουν εσωτερικά κυψέλη, συχνά αναφέρονται και ως κυψελόσχημοι.
Εξαίρεση αποτελεί ο θολωτός τάφος του Θορικού με σχήμα ελλειψοειδές. Γύρω από το θόλο, συσσωρεύονταν χώματα και πέτρες για να είναι ανθεκτική στις πιέσεις και ενδιαμέσως έμπαινε μια επίστρωση πηλού για στεγανοποίηση.
Οι λάκκοι που βρέθηκαν, στο δάπεδό τους, χρησίμευαν ως τάφοι ή ως τελετουργικές εγκαταστάσεις, για την υποδοχή νεκρικών σπονδών και προσφορών.
Στην περίμετρο των θόλων προστίθενται μερικές φορές ορθογώνιοι θάλαμοι. Οι χώροι αυτοί χρησιμοποιούνταν ως νεκρικοί θάλαμοι. Μετά από κάθε ταφή έφραζαν την εξωτερική άκρη (στόμιο) του δρόμου με πέτρες και γέμιζαν το εσωτερικό του με χώμα. Η είσοδος των θόλων σφραγιζόταν συνήθως με τοίχο και πολύ σπάνια με θύρα.
Ιδιαίτερη επιμέλεια έδιναν στην κατασκευή της πρόσοψης, παρόλο που η είσοδος ήταν μόνο για ένα μικρό διάστημα ορατή, από τη στιγμή της αποπεράτωσης του τάφου, μέχρι τον πρώτο ενταφιασμό.
Οι τάφοι, καλύπτονταν από ένα τεχνητό λοφίσκο από χώμα και πέτρες, σαν τύμβο, που προστάτευε την κατασκευή από τη φυσική φθορά. Το επιβλητικό αυτό χωμάτινο έξαρμα, μαζί με τη στήλη που τοποθετούσαν στη συνέχεια, λειτουργούσε και ως ταφικό σήμα.
ΤΕΧΝΙΚΗ ΚΑΙ ΔΙΑΚΟΣΜΗΣΗ
Συνολικά, οι θολωτοί τάφοι που έχουν βρεθεί στην ηπειρωτική Ελλάδα είναι 120. Από αυτούς, οι 14 μεγαλύτεροι θεωρούνται σημαντικά αρχιτεκτονικά επιτεύγματα, καθώς οι θολωτές κατασκευές αντιμετώπιζαν σοβαρά στατικά προβλήματα, όταν η διάμετρός τους ξεπερνούσε τα 6 μ.
Συγκεκριμένα το στόμιό τους κινδύνευε να καταρρεύσει από το υπερβολικό βάρος του υπέρθυρου, όπως το συμπαγές υπέρθυρο του Ατρέα που ζυγίζει 120 τόνους.
Μια προστατευτική τεχνική που εφαρμόστηκε για να αποφευχθεί αυτό το πρόβλημα ήταν η επινόηση του ανακουφιστικού τριγώνου που μετέφερε το βάρος του υπέρθυρου στις παραστάδες και τις πλευρές της θόλου.
Παρακολουθήστε αφιέρωμα, από το κανάλι Drone Stories Merentitis :
Σου αρέσει το organiclife.gr ; Θα το εκτιμούσαμε εάν μας το έδειχνες με ένα LIKE …
|
