| Ξεκάθαρο νομοθετικό πλαίσιο αποκλειστικά για αγορές βιοκαλλιεργητών ζητάει ο σύλλογος τους. Συνάντηση στις 18/05/2015 με το υπουργείο |
| Πέμπτη, 14 Μάιος 2015 21:52 |
 Ο Σύλλογος Βιοκαλλιεργητών Αγορών Αττικής (ΣΥ.Β.Α.Α.), ύστερα από συνάντηση, με τον Αναπληρωτή Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης κ. Αποστόλου, που πραγματοποιήθηκε την 22.04.2015, κατέθεσε υπόμνημα με τις προτάσεις του, αναφορικά με την νομοθέτηση των Αγορών Βιοκαλλιεργητών (υπ’ αριθμόν πρωτόκολλο 2441/07.05.2015).
Την Δευτέρα 18.05.2015 εκπρόσωποι του Διοικητικού Συμβουλίου του συλλόγου, θα συναντηθούν ξανά με τον Αναπληρωτή Υπουργό προκειμένου να συζητηθούν οι προτάσεις και να καθοριστεί το μέλλον των Αγορών Βιοκαλλιεργητών.
Επισυνάπτεται αναλυτικά το υπόμνημα με τις προτάσεις του ΣΥ.Β.Α.Α.
ΑΓΟΡΕΣ ΠΑΡΑΓΩΓΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΑΣ
( ORGANIC FARMERS MARKET)
Ο Ν. 4235/2014 - ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΛΥΣΕΙΣ
ΑΠ 07/05/2015/Β/618
ΜΑΪΟΣ 2015
ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ
Ι. ΑΓΡΟΔΙΑΤΡΟΦΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ Η ΑΠΕΥΘΕΙΑΣ ΔΙΑΘΕΣΗ ΤΗΣ ΤΡΟΦΗΣ - ΓΙΑΤΙ ΑΓΟΡΕΣ ΠΑΡΑΓΩΓΩΝ
ΙΙ. ΣΥΝΤΟΜΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΤΩΝ ΑΓΟΡΩΝ ΒΙΟΚΑΛΛΙΕΡΓΗΤΩΝ
ΙΙΙ. ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗΣ ΤΟΥΣ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ ΤΟΥ Ν. 4235/2014
Α. ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ
Β. ΑΝΑΛΥΤΙΚΟΤΕΡΑ ΚΑΤ’ ΑΡΘΡΟ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ- ΕΠΕΞΗΓΗΣΕΙΣ
IV. ΣΥΝΤΟΜΟ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ
Ι. ΑΓΡΟΔΙΑΤΡΟΦΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ Η ΑΠΕΥΘΕΙΑΣ ΔΙΑΘΕΣΗ ΤΗΣ ΤΡΟΦΗΣ - ΓΙΑΤΙ ΑΓΟΡΕΣ ΠΑΡΑΓΩΓΩΝ
Η διάθεση υγιεινής και καθαρής τροφής σε προσιτές τιμές, η πρόσβαση των καταναλωτών σε αυτή, η γεωργική παραγωγή με τρόπο που σέβεται το περιβάλλον και τον άνθρωπο, η διέξοδος των γεωργών σε ένα αξιοπρεπές εισόδημα με ανθρώπινες συνθήκες εργασίας για αυτούς και τους εργαζόμενους, η διατροφική αυτάρκεια της κοινωνίας και η βιωσιμότητα του πληθυσμού της χώρας αποτελούν μείζονα Κοινωνική Ανάγκη και Αίτημα των Παραγωγών και των Καταναλωτών.
Σε όλο τον κόσμο απάντηση στα παραπάνω αγροδιατροφικά ζητήματα αποτελεί η απευθείας διάθεση της τροφής από τους παραγωγούς στους καταναλωτές. Κυρίαρχοι τρόποι άμεσης διάθεσης είναι οι αγορές των αγροτών, οι πωλήσεις από το αγρόκτημα, τα καταστήματα παραγωγών και η διανομή στα σπίτια των καταναλωτών.
Με βάση τις αγορές αγροτών έχουν συγκροτηθεί διαφόρων ειδών αγορές ανά τον κόσμο, όπως οι τοπικές αγορές αγροτών (local farmers’ markets), οι αγορές βιοκαλλιεργητών (organic farmers’ markets, mercatini biologici, marches biologiques) κοκ.
Σε όλες τις χώρες αρμόδια πολιτική αρχή για τον αγροδιατροφικό τομέα, την απευθείας διάθεση της τροφής και τις αγορές
των αγροτών είναι το εκάστοτε Υπουργείο Γεωργίας και Τροφίμων, σε άμεση συνεργασία με τα Υπουργεία Υγείας και Περιβάλλοντος.
Στη χώρα μας όμως επικρατεί εσφαλμένα η εντύπωση ότι αρμόδια είναι η Γενική Γραμματεία Εμπορίου και αντίστοιχα το εποπτεύον Υπουργείο Ανάπτυξης. Αντιστοίχως δεν υπάρχουν σε λειτουργία αγορές αγροτών και η εθνική αγροδιατροφική πολιτική συζητιέται μόλις τα τελευταία 5 .
Εξαίρεση στα παραπάνω είναι οι αγορές των βιοκαλλιεργητών που λειτουργούν τα τελευταία 20 χρόνια, χωρίς όμως να υπάρχει μέχρι σήμερα η απαραίτητη νομοθεσία και πολιτική βούληση για ουσιαστική ρύθμιση του θεσμού. Αυτή η σύγχυση πολιτικών αρμοδιοτήτων εξηγεί σημαντικά και τις διαφορές της χώρας μας με τον υπόλοιπο κόσμο, διαφορές που βάζουν σε μειονεκτική θέση παραγωγούς, καταναλωτές και την ελληνική κοινωνία στο σύνολό της.
Σημαντική αλλαγή αποτελεί η έστω αποσπασματική ρύθμιση του ν. 4235/2014, η οποία ασφαλώς και χρίζει βελτιωτικών τροποποιήσεων αλλά τουλάχιστον έθεσε για πρώτη φορά -έστω και ακροθιγώς- το ζήτημα της θεσμικής κατοχύρωσης των αγορών παραγωγών στην Ελλάδα από το μοναδικό αρμόδιο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Επ’ αυτού συνεπώς επιχειρούμε να συμβάλλουμε με την παρούσα πρόταση, ιχνηλατώντας τα υπάρχοντα προβλήματα και λαμβάνοντας υπόψη την πολύχρονη επιτυχημένη πορεία των Αγορών Βιοκαλλιεργητών που λειτουργούν ήδη πλέον των 20 συναπτών ετών .
ΙΙ. ΣΥΝΤΟΜΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΤΩΝ ΑΓΟΡΩΝ ΒΙΟΚΑΛΛΙΕΡΓΗΤΩΝ
Οι Αγορές των Βιοκαλλιεργητών λειτουργούν επί είκοσι χρόνια από τους Συλλόγους των Βιοκαλλιεργητών σε συνεργασία με την Τοπική Αυτοδιοίκηση, τους καταναλωτές και τους αρμόδιους φορείς ελέγχου για τη βιολογική γεωργία.
Σήμερα στην Αττική και υπό την εποπτεία του Συλλόγου Βιοκαλλιεργητών Αγορών Αττικής, (ΣΥΒΑΑ) λειτουργούν είκοσι πέντε (25) μικρές αγορές βιοκαλλιεργητών στους Δήμους Χαϊδαρίου, Κηφισιάς, Περιστερίου, Ηρακλείου, Κορυδαλλού, Παλαιού Ψυχικού- Φιλοθέης, Ηλιούπολης, Γλυφάδας, Χαλανδρίου, Γέρακα, Π. Φαλήρου, Θρακομακεδόνες, Χολαργού, Καισαριανής, Βούλας, Πειραιά, Νέας Σμύρνης, Ιλίου, Νέας Ιωνίας, Πετρούπολης, Μαρκοπούλου, Αγίας Βαρβάρας, Ελευσίνας.
Στις Αγορές Βιοκαλλιεργητών που οργανώνει ο ΣΥΒΑΑ συμμετέχουν αποκλειστικά και μόνο αγρότες βιοκαλλιεργητές που διαθέτουν προς τον τελικό καταναλωτή τα πιστοποιημένα βιολογικά προϊόντα που οι ίδιοι παράγουν. Τα βιολογικά προϊόντα παράγονται χωρίς τη χρήση τοξικών φυτοφαρμάκων και συνθετικών λιπασμάτων. Έτσι ωφελούν το περιβάλλον και αποτελούν καθαρή και ασφαλή τροφή για τους καταναλωτές.
Η λειτουργία των Αγορών των Βιοκαλλιεργητών καθορίζεται από Κανονισμό Λειτουργίας, ο οποίος αφορά στους συμμετέχοντες Βιοκαλλιεργητές, στα προϊόντα, στην πιστοποίηση των βιολογικών προϊόντων, στην υγιεινή, στην συνεργασία με την τοπική κοινωνία, στην φιλοπεριβαλλοντική πολιτική καθώς και στο καταναλωτικό κίνημα.
Η εξέλιξη αυτού του κανονισμού λειτουργίας είναι το πρότυπο ΕΛΟΤ 1428 «Αγορές Βιοκαλλιεργητών- απαιτήσεις λειτουργίας», το οποίο εφαρμόζεται επιτυχώς στις Αγορές Βιοκαλλιεργητών.
Το πρότυπο αυτό λειτουργίας είναι εξαιρετικά σημαντικό τόσο για την εύρυθμη λειτουργία των υπαρχουσών Αγορών όσο και για την ίδρυση και λειτουργία νέων. Η οργάνωση, λειτουργία, διοίκησή και προώθηση των αγορών βιοκαλλιεργητών επιβαρύνει αποκλειστικά τους ίδιους τους βιοκαλλιεργητές.
Το πρότυπο ΕΛΟΤ 1428 ορίζει τη συμπεριφορά και τις υποχρεώσεις των συμμετεχόντων προς τους καταναλωτές, τους συναδέλφους τους και τις αρμόδιες αρχές.
Βασικές μας αρχές είναι ο σεβασμός στο καταναλωτή, ο σεβασμός του χώρο που φιλοξενεί τις αγορές και η διασφάλιση ποιότητας και προσιτής τιμής προϊόντων υψηλής διατροφικής αξίας. Ενδεικτικά δε αναφέρουμε ότι δεν επιβαρύνουμε ούτε με 1€ τον Δήμο για την καθαριότητα των παραχούμενων προς εμάς χώρων στους οποίους φιλοξενούνται οι αγορές.
Μέσα από τις αγορές οι βιοκαλλιεργητές αναπτύσσουν δράσεις σε συνεργασία με κοινωνικούς και δημόσιους φορείς. Σημαντική πτυχή της λειτουργίας μας είναι η εφαρμογή του χορηγικού μας προγράμματος «Αγάπη με το κιλό» ως ανταπόδοση για τη στήριξη που έχουμε από τους Δήμους και την κοινωνία στις Αγορές μας και στο έργο μας.
Σύμφωνα με αυτό οι συμμετέχοντες παραγωγοί στην αγορά προσφέρουν κάθε εβδομάδα και για όλη την διάρκεια του έτους δωρεάν προϊόντα για ένα ίδρυμα της επιλογής του Δήμου (συνήθως προτεραιότητα δίνεται σε ιδρύματα για παιδιά, βρεφονηπιακούς ή παιδικούς σταθμούς). Το πρόγραμμα αυτό εφαρμόζεται σε περισσότερα του ενός ιδρύματα στις αγορές Ηλιούπολης, Χολαργού, Γέρακα, Θρακομακεδόνες, Κορυδαλλού, Π. Ψυχικού, Καισαριανής, Πειραιά, Ελευσίνας, Ιλίου, Χαϊδαρίου, Π. Φαλήρου. Αντίστοιχη εφαρμογή διερευνάται και στους υπόλοιπους Δήμους όπου λειτουργούν οι Αγορές των Βιοκαλλιεργητών.
Η απευθείας σχέση βιοκαλλιεργητών και καταναλωτών χωρίς τη μεσιτική παρέμβαση προσφέρει μία σημαντική διέξοδο και για τους δύο, αφού οι καταναλωτές μπορούν να βρουν ελληνικά βιολογικά προϊόντα σε προσιτές τιμές και οι βιοκαλλιεργητές να απολάβουν ένα αξιοπρεπές εισόδημα.
Μέσα από τις αγορές των βιοκαλλιεργητών φέρνουμε τον κόσμο σε επαφή με τη βιολογική γεωργία και την οικολογική συνείδηση, αναδεικνύοντας έναν βιώσιμο τρόπο αγροτικής παραγωγής και διάθεσης των βιολογικών προϊόντων από τους ίδιους τους παραγωγούς στους καταναλωτές. Οι Αγορές των Βιοκαλλιεργητών συντελούν σημαντικά στην εξυγίανση της ελληνικής λιανικής αγοράς βιολογικών προϊόντων βελτιώνοντας τις επιλογές των καταναλωτών μέσα από έναν επιπλέον τρόπο διάθεσης των βιολογικών προϊόντων.
ΙΙΙ. ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗΣ ΤΟΥΣ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ ΤΟΥ Ν. 4235/2014
Α. ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ:
Οι παρούσες προτάσεις του Συλλόγου Βιοκαλλιεργητών Αγορών Αττικής (ΣΥΒΑΑ) βασίζονται στο προσχέδιο ΚΥΑ του ΥΠΑΑΤ με θέμα : «Λειτουργία των Αγορών Παραγωγών» η οποία είχε προετοιμαστεί ως εφαρμοστική του ν. 4235/2014 . Αξίζει να σημειωθεί ότι ο εν λόγω νόμος για πρώτη φορά έθεσε ζήτημα ιδρύσεως και λειτουργίας αυτοτελών, αγορών παραγωγών υπό την αιγίδα και έλεγχο του μοναδικού αληθούς αρμοδίου υπουργείου, ήτοι του Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.
Αφετηρία, συνεπώς , των προτάσεών μας δεν είναι συλλήβδην η κατάργηση κάθε προγενέστερης νομοθετικής πρωτοβουλίας, αλλά η βελτιστοποίηση αυτών επί σκοπώ τη νομική κατοχύρωση του θεσμού των Αγορών Βιοκαλλιεργητών και τη θέσπιση ενός κανονιστικού πλαισίου που εξασφαλίζει την εύρυθμη λειτουργία και ανάπτυξή τους σε όλη την Ελληνική Επικράτεια ενιαία. Συμβάλλει έτσι στη βιωσιμότητα των βιοκαλλιεργητών, στην ανάπτυξη της βιολογικής γεωργίας στη χώρα μας, στις βελτιωμένες αγοραστικές επιλογές και την υγεία των καταναλωτών, στη βιωσιμότητα της κοινωνίας της υπαίθρου σε συνθήκες αειφορίας και στον υγιή ανταγωνισμό στην αγορά βιολογικών προϊόντων και τροφίμων εν γένει.
Συνεπώς μπορεί να αποτελέσει θεμέλιο λίθο για μία βιώσιμη εθνική αγροδιατροφική πολιτική. Το θεσμικό πλαίσιο για τις Αγορές Βιοκαλλιεργητών οφείλει αξιακά να αποσκοπεί (α) στην πρόσβαση του πληθυσμού σε υγιεινή τροφή, (β) στη διατροφική αυτάρκεια της χώρας και (γ) στο σεβασμό στη φύση.
Η βιολογική γεωργία και ή άμεση διάθεση της τροφής από τους παραγωγούς στους καταναλωτές αποτελούν τα καλύτερα μέσα για την επίτευξη αυτών των σκοπών.
Ως εκ τούτου, προτείνουμε την τροποποίηση του άρθρου 56 του ν. 4235/2014 με τη αναφορικά με τη δυνατότητα συμμετοχής παραγωγών από όλη την Ελληνική Επικράτεια χωρίς εδαφικούς περιορισμούς, αλλά και τη ρύθμιση της ημέρας πραγματοποίησης αυτών με βάση τις ανάγκες τις τοπικής κοινωνίας, αλλά και των Ο.Τ.Α στους οποίους έκαστη αγορά φιλοξενείται.
Ειδικότερα, η ΚΥΑ του ΥΠΑΑΤ με θέμα : «Λειτουργία των Αγορών Παραγωγών» η οποία είχε προετοιμαστεί ως εφαρμοστική του ν. 4235/2014 αποπειράται φιλότιμα να καλύψει το νομοθετικό κενό που έχει μοιραία δημιουργηθεί από την λακωνική πρόβλεψη του ν. 4235/2014. Θα ήταν όμως λάθος η συλλήβδην υιοθέτηση του περιεχομένου της ως άνω ΚΥΑ , χωρίς τις κατωτέρω αναλυτικά αναφερόμενες τροποποιήσεις, δεδομένου ότι αυτή συνετάχθη χωρίς ακρόαση του μοναδικού αρμόδιου φορέα για την ίδρυση και λειτουργία των αγορών παραγωγών προϊόντων βιολογικής γεωργίας, ήτοι των ίδιων των βιοκαλλιεργητών.
Β. ΑΝΑΛΥΤΙΚΟΤΕΡΑ ΚΑΤ’ ΑΡΘΡΟ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ- ΕΠΕΞΗΓΗΣΕΙΣ
Άρθρο 1.
Ορισμοί .
Στο εν λόγω άρθρο προτείνουμε να υιοθετηθεί σαφής διάκριση και οριοθέτηση μεταξύ:
α) Αγοράς Παραγωγών «Προϊόντων Συμβατικής Γεωργίας»: Με τη διατήρηση του υπάρχοντος ορισμού και προσθήκη στο εν λόγω εδάφιο έτερου εδαφίου υπό τον τίτλο:
β) Αγορά Παραγωγών Προϊόντων Βιολογικής Γεωργίας ( Organic farmers market): Η οργανωμένη αγορά στην οποία μετέχουν αποκλειστικά και μόνον παραγωγοί προϊόντων βιολογικής γεωργίας και τα οποία παράγονται σύμφωνα με την Κοινοτική και Εθνική Νομοθεσία περί Βιολογικής Γεωργίας και ειδικότερα σύμφωνα τον Κανονισμό (ΕΟΚ) 2092/91(L 198) του Συμβουλίου «Περί του βιολογικού τρόπου παραγωγής γεωργικών προϊόντων και των σχετικών ενδείξεων στα γεωργικά προϊόντα και είδη διατροφής», όπως έχει τροποποιηθεί, στον Κανονισμό (ΕΚ) 834/2007 (L 189) του Συμβουλίου «για τη βιολογική παραγωγή και επισήμανση των βιολογικών προϊόντων και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΟΚ) 2092/91», σε συνδυασμό με τον Κανονισμό (ΕΚ) 889/2008 και στην υπ’ αριθμ.245090/31.1.2006 (Β΄ 157) κοινή υπουργική απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης, Οικονομίας και Οικονομικών και Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, «Καθορισμός συμπληρωματικών Μέτρων για την εφαρμογή του Κανονισμού (ΕΟΚ) 2092/91 (L 198) του Συμβουλίου «Περί του βιολογικού τρόπου παραγωγής γεωργικών προϊόντων και των σχετικών ενδείξεων στα γεωργικά προϊόντα και είδη διατροφής», όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει, με σκοπό την απευθείας διάθεση στο καταναλωτικό κοινό των νωπών ή/και μεταποιημένων αγροτικών προϊόντων που παράγουν από δικές τους πρώτες ύλες.
Τα μεταποιημένα προϊόντα δύνανται να είναι προϊόντα οικοτεχνίας των ιδίων παραγωγών ή να έχουν μεταποιηθεί από τρίτους για λογαριασμό τους.
Ομοίως προτείνουμε την τροποποίηση του εδαφίου (β) σε (γ) με το εξής περιεχόμενο: «γ) Αυτοδιαχειριζόμενος φορέας: Ο φορέας ο οποίος είναι αρμόδιος για την οργάνωση και τη λειτουργία της αγοράς Παραγωγών προϊόντων συμβατικής Γεωργίας ή της αγοράς παραγωγών προϊόντων βιολογικής γεωργίας».
Άρθρο 3
Αυτοδιαχεριζόμενος Φορέας Αγοράς Παραγωγών
1. Προτείνουμε προσθήκη εδαφίου (α2) στην παράγραφο 1. του άρθρου 3, αναφορικά με τη σύσταση σωματείου ευρύτερης αποδοχής και εκπροσώπησης των παραγωγών σύμφωνα με το οποίο να προβλέπεται ότι «για την ίδρυση αυτοδιαχειριζόμενου Φορέα Αγοράς Παραγωγών Προϊόντων Βιολογικής Γεωργίας στην Περιφέρεια της Αττικής θα απαιτείται η σύσταση σωματείου, η σύνταξη καταστατικού και η υπογραφή του από τουλάχιστον εκατό (100) παραγωγούς που παράγουν τα αγροτικά τους προϊόντα σε όλη την Ελληνική Επικράτεια και πληρούν τις προϋποθέσεις της παραγράφου 3».
Λαμβάνοντας υπόψη ότι το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού βρίσκεται συγκεντρωμένο στα μεγάλα αστικά κέντρα και δη στην Αττική κατά ποσοστό πλέον το 40%, όπως επίσης και ότι βιώσιμη αγορά είναι μόνον εκείνη η οποία δύναται να καλύψει το μεγαλύτερο μέρος των απαιτήσεων σίτισης ενός νοικοκυριού με τη μέγιστη δυνατή ποικιλία προσφερόμενων αγαθών, είναι δεδομένο ότι η συμμετοχή περισσότερων παραγωγών θα εξασφαλίσει τρία σημαντικά οφέλη:
Α) την απαιτούμενη ποικιλία προϊόντων και την καλύτερη εξυπηρέτηση του τελικού καταναλωτή,
Β) την αποφυγή μονοπωλιακών μορφωμάτων που θα μπορούσαν να επηρεάσουν τις τιμές πώλησης διατηρώντας αυτές υψηλά με συνέπεια τη βλάβη του τελικού καταναλωτή και την αδυναμία πρόσβασης, ως εκ τούτου στις αγορές καταναλωτών χαμηλότερων εισοδημάτων
Γ) τη δημιουργία περισσότερων σημείων διάθεσης βιολογικών προϊόντων, ως πυλών απευθείας πρόσβασης του καταναλωτή προς τον παραγωγό, (από το χωράφι στο τραπέζι) χωρίς τη μεσολάβηση τρίτων προσώπων, εμπόρων, μεσαζόντων που μόνο επί τα χείρω μπορούν να επηρεάσουν τη σχέση διάθεσης προϊόντων -τιμής τόσο για τον παραγωγό όσο και για τον καταναλωτή.
2. Δεδομένου, συνεπώς, ότι οι απασχολούμενοι παραγωγοί στη βιολογική γεωργία στην Ελλάδα αποτελούν δυστυχώς ακόμα και σήμερα μια ισχνή μειοψηφία, η οποία δεν υπερβαίνει το 3,5 % του συνόλου της αγροτικής παραγωγής, θα πρέπει να δοθεί η δυνατότητα συμμετοχής αυτών σε αγορές και πέραν της περιφερειακής ενότητας στην οποία έχουν την έδρα της παραγωγής τους, ούτως ώστε να εξυπηρετηθεί καλύτερα η ελεύθερη διακίνηση προσώπων και προϊόντων.
Αντίστοιχα, συνεπώς θα πρέπει να τροποποιηθεί η παράγραφος 1 του άρθρου 56 του Ν. 4235/2014 κατά τις προϋποθέσεις συμμετοχής στις αγορά παραγωγών προϊόντων βιολογικής γεωργίας με κατάργηση του τοπικού περιορισμού συμμετοχής αποκλειστικά των παραγωγών των όμορων Περιφερειακών Ενοτήτων και να παρασχεθεί η δυνατότητα συμμετοχής παραγωγών προϊόντων βιολογικής Γεωργίας από όλη την Επικράτεια.
Τούτο δε καθίσταται επιτακτική ανάγκη ιδιαίτερα για την εξυπηρέτηση των καταναλωτών στο λεκανοπέδιο Αττικής , καθώς με την ισχύουσα μορφή του άρθρου 56, αφενός αποκλείονται παραγωγοί της Βορείου Ελλάδος από τις αγορές του Λεκανοπεδίου και της Πελοποννήσου, αφετέρου δεν έχουν πρόσβαση οι καταναλωτές βιολογικών προϊόντων, σε προϊόντα που παράγονται αποκλειστικά στη Βόρεια Ελλάδα και την Ήπειρο.
Εξάλλου, λόγω της μεγάλης κλιματικής διαφοροποίησης και της ιδιαίτερης μορφολογίας του εδάφους στη χώρα μας παράγεται ευρεία ποικιλία προϊόντων, συγκριτικά με τις υπόλοιπες χώρες τις Ευρώπης αλλά σε διαφορετικές Περιφερειακές Ενότητες της χώρας.
Ο αποκλεισμός συνεπώς έστω και κάποιων Περιφερειακών ενοτήτων από τη συμμετοχή τους τουλάχιστον στις αγορές παραγωγών της Αττικής, συνεπάγεται και τον αποκλεισμό αντίστοιχα προϊόντων τα οποία δε θα διατίθενται στην αγορά. (π.χ. μπανάνες Κρήτης, κεράσια από τη Βόρεια Ελλάδα κτλ).
Δεδομένου δε του μικρού μεγέθους της χώρας μας το οικολογικό αποτύπωμα από τις μετακινήσεις των παραγωγών θα είναι ούτως ή άλλως μικρό (όπως και τώρα) και απείρως μικρότερο αυτού των εισαγόμενων προϊόντων στα οποία εξ ανάγκης θα καταφεύγει ο καταναλωτής σε περίπτωση διατήρησης του ως άνω τοπικού περιορισμού.
3. Έτι περαιτέρω, η νομοθετική πρόβλεψη του άρθρο 56 του Ν. 4235/2014 για τις αγορές παραγωγών, είναι η λειτουργία αυτών – ΕΣΦΑΛΜΕΝΑ- αποκλειστικά και μόνον το Σάββατο.
Είναι δεδομένο ότι ο χρονικός αυτός περιορισμός, σε συνδυασμό με τον προηγούμενο χωρικό περιορισμό, υποσκάπτει την λειτουργία των αγορών καθώς εξωθείται ο καταναλωτής που επί εικοσαετία εμπιστεύεται το θεσμό των Αγορών Βιοκαλλιεργητών να περιμένει αυτή τη μία και μοναδική φορά την εβδομάδα, προκειμένου να προμηθευτεί είδη πρώτης ανάγκης για το καθημερινό τραπέζι και όχι μόνο αυτό, αλλά και αυτή τη μία φορά, να μην έχει καν τη δυνατότητα να προμηθευτεί άπαντα τα προϊόντα επιλογής του για την πλήρη διατροφή του, όπως έκανε επί σειρά ετών μέχρι τώρα.
Υποθέτουμε ότι σκοπός του νόμου είναι η ρύθμιση μιας υπάρχουσας κατάστασης, ανταποκρινόμενος όμως πάντα στις πραγματικές ανάγκες του καταναλωτή, και όχι η δημιουργία έτερων πλασματικών αναγκών με την ενίσχυση των εμπόρων σε βάρος των παραγωγών.
Για το λόγο αυτό και απαιτείται κατά τα ανωτέρω, η διεύρυνση τόσο των προϋποθέσεων συμμετοχής με την παροχή δυνατότητας συμμετοχής σε παραγωγούς από όλη την Ελληνική Επικράτεια, αλλά και η δυνατότητα λειτουργίας των αγορών παραγωγών προϊόντων βιολογικής γεωργίας σε ημέρα ελεύθερης επιλογής εκάστου Δήμου στον οποίο αυτή φιλοξενείται, ανάλογα με τις ανάγκες και τοπικές ιδιαιτερότητες.
Άλλως υιοθετούνται περιορισμοί οι οποίοι βαίνουν σε βάρος και των παραγωγών (αφού περιορίζονται τόσο τα σημεία διάθεσης όσο και ο χρόνος διάθεσης των παραγόμενων προϊόντων) αλλά και των τελικών καταναλωτών (αφού περιορίζεται και η ποικιλία των προϊόντων και ο χρόνος λειτουργίας των αγορών στις οποίες έχουν πρόσβαση).
Η μοναδική συνεπώς επιλογή για τον καταναλωτή θα είναι είτε να στραφεί στα ράφια των supermarket για την εξεύρεση βιολογικών προϊόντων (σε τελείως όμως διαφορετικές και σαφώς υψηλότερες τιμές) είτε στις συμβατικές λαϊκές αγορές.
Αντίστοιχα δε , σε περίπτωση διατήρησης του χρονικού περιορισμού της μίας ημέρας διάθεσης προϊόντων, μοναδική επιλογή των παραγωγών βιολογικών προϊόντων θα είναι είτε η καταστροφή της συγκομισθείσης παραγωγής τους, προκειμένου κρατηθεί υψηλά η τιμή και δη σε τιμές που να τους επιτρέπουν να βιοπορισθούν, είτε (που είναι και το πλέον πιθανό) η διάθεση αυτής σε μεσάζοντες , χοντρεμπόρους, σε εξευτελιστικές τιμές, απαξιωτικές της ίδιας της παραγωγής, με αποτέλεσμα ασφαλώς την ενίσχυση της εμπορίας έναντι της παραγωγής.
Συνεπώς, η δυσλειτουργία αυτή είναι ιδιαιτέρως περιοριστική τόσο για τον καταναλωτή όσο και για τον παραγωγό και σίγουρα παραβλέπει τον εικοσαετή θεσμό των αγορών βιοκαλλιεργητών στις οποίες ο περιορισμός αυτός ουδόλως υφίσταται.
4. Αναφορικά με τον Κανονισμό Λειτουργίας προτείνουμε να υιοθετηθεί ως γενικός Κανονισμός Λειτουργίας των Αγορών Παραγωγών Προϊόντων Βιολογικής Γεωργίας, το πρότυπο ΕΛΟΤ 1428 «Αγορές βιοκαλλιεργητών − Απαιτήσεις λειτουργίας» η πληρότητα και επάρκειά του οποίου έχουν ήδη αναγνωριστεί με τον ν. 4264/2014. Προτείνουμε συνεπώς τη διαμόρφωση του εδαφίου (γ) ως ακολούθως:
« Κάθε αυτοδιαχειριζόμενος φορέας Αγοράς Παραγωγών Προϊόντων βιολογικής Γεωργίας οργανώνει και λειτουργεί την Αγορά βιοκαλλιεργητών αποκλειστικά και μόνον σύμφωνα με το πρότυπο ΕΛΟΤ 1428 και καταρτίζει τον Κανονισμό Λειτουργίας εκάστης Αγοράς το ελάχιστο περιεχόμενο του οποίου ορίζεται στο Παράρτημα του άρθρου 12».
Δεδομένου δε ότι σκοπός του νόμου θα πρέπει να είναι όχι μόνο η ρύθμιση των υπαρχόντων αγορών βιοκαλλιεργητών, αλλά και η ενίσχυση της καλλιέργειας βιολογικών προϊόντων, εκτός των άλλων και με τη δημιουργία νέων Αγορών Παραγωγών Προϊόντων Βιολογικής Γεωργίας, ήτοι σημείων διάθεσης των προϊόντων αυτών, προτείνουμε όπως προβλέπεται ΡΗΤΑ ως σκοπός του νόμου «η προώθηση των Αγορών Παραγωγών Προϊόντων Βιολογικής Γεωργίας»
5. Όπου δε αναφέρεται Διοικητική Επιτροπή, αυτή να αντικατασταθεί από τα μέλη το Δ.Σ. του αυτοδιαχειριζόμενου φορέα, το οποίο θα εκπροσωπεί δικαστικώς και εξωδίκως τον Αυτοδιαχειριζόμενο Φορέα.
6. Αναφορικά με τα μέλη του Αυτοδιαχειριζόμενου Φορέα , σε αυτός θα μπορούν να συμμετέχουν παραγωγοί και μεταποιητές των δικών τους ιδιοπαραγώμενων προϊόντων (ανεξαρτήτως του ασφαλιστικού, φορολογικού και υγειονομικού καθεστώτος στο οποίο αυτοί υπάγονται σήμερα) εφόσον τα προϊόντα αυτά παράγονται και διατίθενται σύμφωνα με την Κοινοτική και Εθνική Νομοθεσία περί βιολογικής Γεωργίας και διάθεσης Προϊόντων Βιολογικής Γεωργίας. Οι οριζόμενες κατ’ άρθρο 3 παρ. 3 προϋποθέσεις εγγραφής στο Αυτοδιαχειριζόμενο Φορέα, κινούνται προς την ορθή κατεύθυνση.
Άρθρο 4
Προτείνουμε να προβλεφθεί αναφορικά με τη λειτουργία των Αγορών Παραγωγών Προϊόντων Βιολογικής Γεωργίας, η δυνατότητα συμμετοχής παραγωγών από όλη την Επικράτεια μετά από σχετική αίτησή τους προς τον οικείο Αυτοδιαχειριζόμενο Φορέα, κατά τα ανωτέρω αναλυτικώς λεχθέντα
Άρθρο 5
1. Η διαδικασία έναρξης λειτουργίας Αγοράς Παραγωγών του εν λόγω άρθρου κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση.
2. Συμπληρωματικά και για την ταυτότητα λόγου όπου αναφέρεται Δ.Ε. θα πρέπει να τροποποιηθεί και να υιοθετηθεί η λεκτική διατύπωση του Δ.Σ.
3. Επιπλέον, στο εδάφιο (στ στ) προτείνουμε όπως τροποποιηθεί και υιοθετηθεί ως απαιτούμενο έγγραφο , σύμφωνα και με την ισχύουσα Εθνική και Κοινοτική Νομοθεσία για τη παραγωγή και διάθεση βιολογικών προϊόντων, το εκάστοτε πιστοποιητικό προϊόντων του οικείου Φορέα Πιστοποίησης.
4. Αναφορικά με την παράγραφο 2 και για την ταχύτερη διεκπεραίωση των αιτήσεων για την ίδρυση αγορών παραγωγών προτείνουμε όπως η αρμόδια Δ.Α.Ο.Κ./Δ.Α.Ο. προβαίνει άμεσα και εντός προθεσμίας 20 ημερών από την υποβολή της αιτήσεως, σε έλεγχο πληρότητας των συνοδευτικών της αίτησης εγγράφων και νομιμότητας της αιτήσεως για την οποία και διατυπώνει εντός της ως άνω προθεσμίας γνώμη προς τον Οικείο Περιφερειάρχη είτε για την έκδοση απόφασης έναρξης λειτουργίας της οικείας αγοράς Παραγωγών είτε για τη απόρριψη της αίτησης.
Σε περίπτωση δε παρέλευσης της ως άνω προθεσμίας άπρακτης προτείνουμε όπως η θεωρηθεί ότι η ως άνω αίτηση πληροί άπασες τις προϋποθέσεις του νόμου για την ίδρυση και λειτουργία της οικείας Αγοράς Παραγωγών Προϊόντων Βιολογικής Γεωργίας.
5. Αναφορικά με τη συγκρότηση των τριμελών Επιτροπών Ελέγχου ενστάσεων είναι προφανές ότι σε αυτές δε θα πρέπει να συμμετέχουν υπάλληλοι που συμμετείχαν κατά τον πρωτοβάθμιο έλεγχο νομιμότητας της οικείας αιτήσεως για την ίδρυση της αγοράς.
Άρθρο 6.
Προτείνουμε την τροποποίηση του εδ. 1 ως ακολούθως : «Στην αγορά Παραγωγών δύνανται να συμμετέχουν όλα τα μέλη του Αυτοδιαχειριζόμενου Φορέα» .
Αναφορικά με τη δυνατότητα αναπλήρωσης των μελών στην αγορά προτείνουμε όπως υιοθετηθεί η ρύθμιση του προτύπου ΕΛΟΤ 1428 (άρθρο 4.1.3)
Άρθρο 7
1. Για τον πληρέστερο έλεγχο της αγοράς αλλά και την άμεση αντιμετώπιση φαινομένων παραβίασης της οικείας Εθνικής και Κοινοτικής νομοθεσίας, προτείνουμε τη συμμετοχή στα κλιμάκια Ελέγχου και ενός μέλους του Δ.Σ. του Αυτοδιαχειριζόμενου Φορέα ή τρίτου προσώπου οριζόμενου από το Φορέα. Με τον τρόπο αυτό διασφαλίζεται η ενημέρωση του Φορέα και η άμεση λήψη μέτρων αυτοελέγχου και αυτοκάθαρσης του Αυτοδιαχειριζόμενου Φορέα για την καλύτερη διασφάλιση της ποιότητας των πωλούμενων αγαθών και την διασφάλιση της σχέσης εμπιστοσύνης παραγωγού- τελικού καταναλωτή.
2. Βασικότερος όλων των νομοθετικών προβλέψεων όμως οφείλει να είναι ο ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ. Για το σκοπό αυτό προτείνουμε τη διενέργεια ελέγχων α) από κλιμάκια της Διεύθυνσης Βιολογικής Γεωργίας του Υπουργείου Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας, β) κλιμάκια του Ελληνικού Γεωργικού Οργανισμού - “Δήμητρα” και γ) Κλιμάκια των Οργανισμών Πιστοποίησης .
Ομοίως προτείνεται για τους ανωτέρω λόγους, η υποχρέωση κοινοποίησης τόσο του ελέγχου όσο και των αποτελεσμάτων αυτής στον Αυτοδιαχειριζόμενο Φορέα Λειτουργίας της οικείας αγοράς.
3. Τέλος, δεδομένης της σπουδαιότητας του αντικειμένου των προϊόντων και του γεγονότος ότι άπτονται της δημόσιας υγείας και της ασφάλειας των τροφίμων, προτείνουμε σε περίπτωση διαπίστωσης παραβίασης της οικείας Εθνικής και Κοινοτικής Νομοθεσίας περί Βιολογικού Τρόπου παραγωγής προϊόντων, την αυστηροποίηση των κυρώσεων με την επιστράτευση κάθε δυνατού μέσου ελέγχου και τη διερεύνηση ποινικών ευθυνών με τη κοινοποίηση του οικείου φακέλου στην αρμόδια Εισαγγελική Αρχή,
Άρθρο 12
Αντίστοιχα προτείνεται αναφορικά με το Παράρτημα η τροποποίηση αυτού: α) με ρητή πρόβλεψη όπως ο Κανονισμός Λειτουργίας Συμμορφώνεται πλήρως προς το Πρότυπο ΕΛΟΤ 1428,
β) με διευκρίνιση του χρόνου λειτουργίας της εκάστοτε αγοράς σύμφωνα με τις ανάγκες και τοπικές ιδιαιτερότητες του Δήμου στο ποίο φιλοξενείται,
γ) με την προσθήκη υποχρέωσης τήρηση και επίδειξης συνοδευτικών εγγράφων με τα οποία θα αποδεικνύεται και θα διευκολύνεται ο έλεγχος των ποσοτήτων των προς διάθεση προϊόντων των παραγωγών, καθώς και οι τυχόν εναπομείνασες ποσότητες κατά την αποχώρηση αυτών από την εκάστοτε αγορά.
IV. ΣΥΝΤΟΜΟ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ
Οι Αγορές Βιοκαλλιεργητών έχουν ήδη μια εικοσαετή πορεία εύρυθμης και δοκιμασμένης πρακτικά λειτουργίας , την οποία οι ισχύουσες μέχρι σήμερα νομοθετικές πρωτοβουλίες, αντί να καρπωθούν, παραβλέπουν,
Ζητούμενο είναι η ρύθμιση της ήδη υπάρχουσας αγοράς επί τα βελτίω, με σεβασμό τόσο στον Παραγωγό Βιοκαλλιεργητή, όσο και στον Έλληνα Καταναλωτή, που επί σειρά ετών προσέρχεται στο πλαίσιο μιας δομημένης και δοκιμασμένης εμπιστοσύνης, στον πάγκο του Έλληνα Παραγωγού Βιολογικών Προϊόντων. Πρόθεση μας ήταν, είναι και θα παραμείνει, η εύρυθμη λειτουργία των αγορών βιοκαλλιεργητών και κυρίως ο ποιοτικός έλεγχος των προς διάθεση προϊόντων.
Προτείνουμε και διεκδικούμε:
α. Ξεκάθαρο νομοθετικό πλαίσιο αποκλειστικά για Αγορές Παραγωγών Προϊόντων Βιολογικής Γεωργίας που να περιλαμβάνει εντατικότερους ελέγχους στα Προϊόντα και τους Παραγωγούς.
β. Άμεση συνεργασία με Φορείς Πιστοποίησης, το Υπουργείο Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας και τους Φορείς Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Κανένας Φορέας δεν δύναται να επιβάλλει τα ανωτέρω, περισσότερο και καλύτερα από τον ίδιο τον Έλληνα Παραγωγό Βιολογικών Προϊόντων. Το ζήτημα της συμμετοχής του στην οργάνωση και λειτουργία των αγορών δεν είναι νομικό, δεν είναι μόνο πολιτικό, είναι πραγματικό, και χρήζει απλώς του ανάλογου σεβασμού από την εκτελεστική και νομοθετική εξουσία.
|
