| Η επιλεκτική προσοχή: διακρίσεις σε πολυσύνθετα ερεθίσματα |
 Το καθημερινό περιβάλλον είναι πολύπλοκο και είναι αδύνατον όλες οι πλευρές ή διαστάσεις του να προξενούν ταυτόχρονα την εκδήλωση δράσεων.
Για παράδειγμα, ένα ζευγάρι κάνει βόλτα στους δρόμους μίας πόλης. Ενώ και οι δύο διακρίνουν πολλά κοινά γεγονότα, όπως π.χ. τα φανάρια, τους δρόμους, υπάρχουν και αρκετά άλλα πράγματα τα οποία διακρίνουν ανεξάρτητα.
Ίσως ο άνδρας να διακρίνει τις διάφορες μάρκες αυτοκινήτων ενώ η γυναίκα να παρατηρεί τη μόδα στις βιτρίνες.
Δηλαδή από το σύνολο του αντιληπτικού πεδίου μόνο ένα κλάσμα του προξενεί τη προσοχή του κάθε ατόμου σε μία ορισμένη στιγμή.
Πρόκειται για το φαινόμενο που οι γνωστικοί ψυχολόγοι ονομάζουν «περιορισμένη ικανότητα επεξεργασίας πληροφοριών».
Κατά κανόνα, αποδίδουμε αυτές τις ατομικές διαφορές στην ανάλογη μεταβλητότητα των «ενδιαφερόντων» ή της «προσωπικότητας» του ατόμου.
Ωστόσο, τέτοιου είδους εξηγήσεις απλώς περιγράφουν το φαινόμενο που απαιτεί εξήγηση και όχι τις συνθήκες που το δημιούργησαν, οπότε κατά συνέπεια δεν μας βοηθούν.
Σύμφωνα με το mylefkada.gr, η επιλεκτική προσοχή, δηλαδή η διάκριση ερεθισμάτων η οποία βασίζεται σε στοιχεία ή ιδιότητες πολυσύνθετων ερεθισμάτων, είναι απαραίτητη στην καθημερινή ζωή.
Δυστυχώς, αν και απαραίτητη η επιλεκτική προσοχή μπορεί να αποβεί και προβληματική. Στον υπερβολικό της βαθμό, η επιλεκτική προσοχή είναι το χαρακτηριστικό γνώρισμα της ψυχαναγκαστικής διαταραχής.
Επίσης, η υπερβολική επιλεκτική προσοχή προσωπικών ελλειμμάτων και αδυναμιών αποτελεί χαρακτηριστικό γνώρισμα της κατάθλιψης.
Φυσικά και η έλλειψη επιλεκτικής προσοχής αποτελεί πρόβλημα, όπως π.χ. στην περίπτωση γενικευμένης έλλειψης διακρίσεων μεταξύ στοιχείων πολυσύνθετων συνθηκών στα παιδιά, κατάσταση που ονομάζεται «διαταραχή ελλειμματικής προσοχής» και ταυτίζεται με αποτυχία στο σχολείο.
 Στη φύση, σε περίπτωση που και οι δύο διαστάσεις ενός πολυσύνθετου ερεθίσματος παρουσιάζονται ταυτόχρονα και οι δράσεις μας ενισχύονται με κάποιον επιθυμητό για μας τρόπο στην παρουσία τους και όχι στην απουσία τους, δεν μπορούμε να ξέρουμε ποια από τις δύο διαστάσεις του σύνθετου διακριτικού ερεθίσματος προξενεί τις δράσεις μας, μας τραβά δηλαδή την προσοχή.
Εξαιτίας αυτού καταφεύγουμε σε λανθασμένες αποδόσεις της ποικιλομορφίας της προσοχής των ανθρώπων, λέγοντας πως έχουν διαφορετικά ενδιαφέροντα ή προσωπικότητες.
Τώρα πλέον γνωρίζουμε πως μόνο αν μπορούμε να παρουσιάσουμε ξεχωριστά την κάθε διάσταση ενός ερεθίσματος θα δούμε τι είναι αυτό που τραβά την προσοχή στον καθένα μας.
Και βέβαια μας τραβά την προσοχή επειδή στο παρελθόν στην παρουσία του συγκεκριμένου ερεθίσματος οι δράσεις μας ενισχύθηκαν.
Γι’ αυτό, άλλωστε, διαφορετικά πράγματα τραβούν την προσοχή σε έναν άνθρωπο και διαφορετικά σε άλλον.
Σου αρέσει το organiclife.gr ;
Θα το εκτιμούσαμε εάν μας το έδειχνες με ένα LIKE…
|
